Gisteren is in Brussel de Europese Fietsverklaring ondertekend, een belangrijke stap voorwaarts voor het fietsen in de EU. De verklaring is een van de meest ambitieuze toezeggingen op EU-niveau over fietsen ooit. Het is slechts het begin van een veel bredere beleids- en sociale verandering binnen het blok en zijn lidstaten. Het document bevat 36 toezeggingen om fietsen in de hele EU tot een strategische prioriteit te maken.
Vervoersministers van alle 27 EU-lidstaten ondertekenden de verklaring die onderwerpen aansnijdt van ontwikkeling en infrastructuur tot toegankelijkheid en veiligheid. Het document maakt duidelijk dat fietsen een vitale rol gaat spelen in het helpen van mensen om gelukkiger, gezonder en meer verbonden te leven. Deze komende verschuiving kan helpen om onze steden schoon en stil te maken en klimaatverandering tegen te gaan. De EU heeft als doel gesteld om in 2050 netneutraal te zijn.
"Voor het eerst wordt de fiets erkend als onderdeel van het mobiliteitsbeleid op Europees niveau."
- Georges Gilkinet, Belgisch vice-premier
De hele fietswereld zal evolueren en waarschijnlijk groeien onder invloed van toekomstige beleids- en monetaire veranderingen. Maar als relatieve nieuwkomers op twee wielen zullen vooral e-bikes zich verder verankeren. Dit blijkt duidelijk uit de Verklaring: 8 van de 36 punten hebben directe gevolgen voor e-bike rijders en de locaties waar zij naartoe reizen.
Lees verder als we uitpakken wat elk van deze verklaringen zou kunnen betekenen voor e-bikes.
De verklaring luidt: We verplichten ons om...
4. bedrijven, organisaties en instellingen aanmoedigen om fietsen te promoten door middel van mobiliteitsmanagementprogramma's zoals fiets-naar-werk stimulansen, het aanbieden van bedrijfs(e-)fietsen, voldoende fietsparkeergelegenheid en -faciliteiten, en het gebruik van bezorgdiensten op de fiets.
TLDR: Maak het makkelijker voor mensen om voor de (e-)fiets te kiezen. Buy-in van private en publieke organisaties - zowel om het fietsgebruik mogelijk te maken als om opslag- en oplaadinfrastructuur aan te bieden - zal hier cruciaal zijn. Verwacht stimuleringsmaatregelen van de EU om te helpen - bouw het en ze zullen komen (via de fiets).
7. maatregelen nemen om fietsen toegankelijker te maken voor mensen met een handicap of met beperkte mobiliteit.
Voor mensen met fysieke beperkingen kunnen e-bikes, trikes en scooters een krachtige optie zijn om de persoonlijke mobiliteit te vergroten. Bij het ontwerp van nieuwe infrastructuur, inclusief opladen en opslag, moet rekening worden gehouden met deze bevolkingsgroep. Eén op de vier Europeanen heeft een of andere handicap.
10. nota te nemen van de mogelijkheid voor de lidstaten om verlaagde btw-tarieven toe te passen op de levering, verhuur en reparatie van fietsen en e-bikes, zoals ingevoerd bij Richtlijn (EU) 2022/54210 van de Raad, teneinde de betaalbaarheid te vergroten.
E-bikes zijn niet goedkoop: de gemiddelde fiets kost in de detailhandel 2.000 euro. Toch kan een combinatie van schaalvoordelen voor leveranciers, marktefficiëntie en een lagere belastingdruk e-bikes betaalbaar maken voor een hele nieuwe groep fietsers. Met een marktaandeel dat in veel landen al boven de 50% ligt, kun je verwachten dat er de komende jaren nog veel meer verkocht zullen worden.
15. zorgen voor veilige en beveiligde fietsenstallingen in stedelijke en landelijke gebieden, onder meer bij trein- en busstations en mobiliteitsknooppunten
22. de beveiliging van openbare fietsenstallingen verbeteren (inclusief fietsuitwisselingspunten en multimodale knooppunten) en meer inspanningen leveren om fietsdiefstal tegen te gaan.
Nogmaals, e-bikes zijn niet goedkoop! Diefstal van e-bikes blijft stijgen met "17% van de gestolen fietsen in een onderzoek uit 2020 in Nederland en 23% van de gestolen fietsen in een recent onderzoek uit Frankrijk". Naarmate meer en meer fietsers kiezen voor elektrische fietsen, zijn veilige accuoplaadpunten en -opslag nodig om diefstal van deze dure fietsen tegen te gaan.
Het verbeteren van de beveiliging van zowel privé als openbare fietsenstallingen is essentieel om het risico op diefstal te verkleinen. Bedrijven die veilige oplossingen voor het stallen van e-bikes aanbieden, kunnen hierdoor een grotere vraag zien (dit is de reden waarom we samenwerken met bedrijven om openbaar opladen aan te bieden).
16. Het gebruik van oplaadpunten voor e-bikes in stedenbouwkundige plannen en in fietsenstallingen binnen en buiten gebouwen ondersteunen.
Deze ligt ons na aan het hart. Het ondersteunen van het opnemen van oplaadpunten voor e-bikes in de stedelijke planning en in fietsenstallingen zal de toegankelijkheid en het gemak voor fietsers verbeteren, waardoor het gebruik van e-bikes gelijkmatiger zal worden. Waarom zou je door het verkeer rijden als je in minder tijd kunt fietsen en op kantoor of in de sportschool kunt opladen?
21. Ervoor zorgen dat de veiligheidsvoorschriften voor e-bikes substantieel zijn en het gebruik ervan bevorderen.
E-bikes hebben een groeiend imagoprobleem. Tussen zorgen over brandveiligheid en hoge fietssnelheden, moet de industrie meer doen om vertrouwen in deze technologie op te bouwen. We zullen zien dat EU-leden de komende jaren een actievere rol gaan spelen met nieuwe accuspecifieke wetgeving.
29. fietsdienstenindustrieën ondersteunen, zoals fietsdelen en fietslogistiek, vooral in steden, onder meer door de integratie van fietslogistiek in het logistieke systeem te versterken.
Het versterken van de integratie van fietslogistiek in het transportsysteem zal waarschijnlijk leiden tot een grotere vraag naar op e-bikes gebaseerde bezorgdiensten, waardoor de behoefte aan betrouwbare oplossingen voor het opladen en opslaan van batterijen voor commerciële e-bikefietsparken zal toenemen.
Tastbare beleidsveranderingen als gevolg van de Verklaring laten realistisch gezien vele maanden of zelfs jaren op zich wachten. Bedrijven daarentegen kunnen en moeten nu al beginnen met het plannen van de veranderingen.
Je kunt de volledige tekst van de Europese Verklaring over Fietsen lezen voor meer informatie.